ชวนรู้จักยาแก้ปวด Ibuprofen อันตรายไหม วิธีการใช้และข้อควรระวัง

ยาไอบูโพรเฟน ภาษาอังกฤษที่หลายคนคุ้นเคย คือ Ibuprofen เป็นกลุ่มยาแก้อักเสบ มีฤทธิ์บรรเทาอาการปวดบวม เช่น ปวดหัว ปวดฟัน ปวดท้องประจำเดือน ปวดกล้ามเนื้อ มีอาการปวดจากไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่ รวมไปถึงอาการปวดจากโรคข้ออักเสบ แต่ไอบูโพรเฟนไม่ใช่ยาสเตียรอยด์ (NSAIDs) 

ตัวอย่างยี่ห้อยา Ibuprofen ที่มีจำหน่ายในประเทศไทย 

Ibuprofen ที่จำหน่ายในประเทศไทยมีหลากหลายยี่ห้อ เช่น Ambufen , Coprofen , G-fen syrup , G-fen tablet , Heidi , Ibuprofen , Ibuman , Ibumax , Ibupac , Mano-Bruzone , Nurofen , Probufen Ruprofen , Sifen 400 , Sinprofen , Spedifen , Tonifen , Trofen , Tyhofen เป็นต้น 

การออกฤทธิ์ของยา Ibuprofen

ยาไอบูโพรเฟนสามารถออกฤทธิ์โดยตรงที่สมองและบริเวณในอวัยวะต่าง ๆ ที่มีอาการปวด โดยจะไปยับยั้งการทำงานของสาร Cyclooxygenase (สารไซโคลออกซิจีเนส) ซึ่งเป็นสารเคมีในร่างกายชนิดหนึ่ง ที่จะทำให้สารเคมีบางกลุ่มกลายเป็น Prostaglandin (สารโพรสตาแกลนดิน) ที่เป็นตัวก่อให้เกิดไข้ มีอาการปวด และอาการอักเสบ

ใช้ยา Ibuprofen สำหรับบรรเทาอาการอะไร 

ยาไอบูโพรเฟนใช้สำหรับบรรเทาอาการไข้ และอาการปวดระดับเล็กน้อยไปถึงปวดปานกลาง 

รูปแบบยา : มีแบบ 1) ยาเม็ด ขนาด 200 มิลลิกรัม  400 มิลลิกรัม และ 600 มิลลิกรัม  2) ยาน้ำ ความแรง 100 มิลลิกรัม / 5 มิลลิลิตร 3) แบบทาภายนอก 

ยาไอบูโพรเฟนอันตรายไหม 

ควรรับประทานยาตามปริมาณและระยะเวลาตามที่แพทย์สั่ง หรือตามที่ระบุไว้บนฉลากกำกับยาอย่างเคร่งครัด เพราะหากใช้ปริมาณยาไอบูโพรเฟนมากเกินไป ตัวยาอาจไปทำลายกระเพาะอาหารหรือลำไส้ได้ จึงควรทานยาในปริมาณที่เหมาะสม และทานยาไอบูโพรเฟนพร้อมระหว่างมื้ออาหาร หรือหลังอาหาร เพื่อป้องกันการระคายเคืองกระเพาะอาหาร ไม่ควรทานไอบูโพรเฟนตอนท้องว่าง เพราะอาจทำให้เกิดอาการท้องไส้ปั่นป่วน รู้สึกคลื่นไส้ หรือพะอืดพะอมได้ ส่วนกรณีที่ทานไอบูโพรเฟนชนิดน้ำ ควรเขย่าขวดก่อนทาน และควรใช้อุปกรณ์ตวงยาที่มาพร้อมกับบรรจุภัณฑ์ เพื่อจะได้ทานยาตามปริมาณที่เหมาะสม

ยาไอบูโพรเฟนกินครั้งละกี่เม็ด 

ไอบูโพรเฟนถือว่าเป็นยาที่มีผลข้างเคียงต่อร่างกายพอสมควร หากทานยาในปริมาณที่ไม่เหมาะสม ทำให้ไอบูโพรเฟนถูกจัดว่าเป็นยาอันตราย ต้องระมัดระวังในการใช้ จะต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกร ไม่ควรซื้อยาทานเอง ดังนั้น การทานยาไอบูโพรเฟน ระหว่างผู้ใหญ่และเด็กจะแตกต่างกัน โดยปริมาณยาที่ใช้ในเด็กจะขึ้นอยู่กับช่วงอายุและน้ำหนักตัว ในขณะที่ผู้ใหญ่สามารถทานยาไอโบโพรเฟนได้สูงสุด ไม่เกิน 2,400 มิลลิกรัม และไม่ควรทานเกิน 10 วัน โดยมีข้อบ่งใช้ยา ดังนี้

1. การทานยาไอบูโพรเฟนรักษาอาการปวดศีรษะ มีอาการไข้ 

ผู้ใหญ่ : ปริมาณ 200 – 400 มิลลิกรัม กินวันละ 4 – 6 ครั้ง แต่ไม่เกิน 1,200 มิลลิกรัม 

เด็ก : 50 – 300 มิลลิกรัม ตามอายุ ทุก ๆ 6 – 8 ชั่วโมง วันละไม่เกิน 4 ครั้ง และ ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 6 เดือน – 12 ปี ปริมาณยา 10 มิลลิกรัม / น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ทุก 6 – 8 ชั่วโมง และปริมาณยาที่ใช้ได้สูงสุดต่อ / วัน คือ 40 มิลลิกรัม / น้ำหนักตัวกิโลกรัม

2. การทานยาไอบูโพรเฟนรักษาอาการข้อเสื่อม ข้ออักเสบรูมาตอยด์ 

ผู้ใหญ่ : 400 – 800 มิลลิกรัม วันละ 3 – 4 ครั้ง แต่ไม่เกิน 3,200 มิลลิกรัม 

เด็ก : 30 – 40 มิลลิกรัม / น้ำหนักตัว / วัน โดยกินวันละ 3 – 4 ครั้ง 

3. การทานยาไอบูโพรเฟนรักษาอาการปวดประจำเดือน 

การทานยา Ibuprofen แก้อาการปวดประจำเดือน เริ่มต้นครั้งละ 200 มิลลิกรัม ทุก ๆ 4 – 6 ชั่วโมง หากไม่บรรเทาอาจเพิ่มปริมาณตามความเหมาะสม แต่ไม่ควรเกิน 1,200 มิลลิกรัม / วัน 

4. การทานยาไอบูโพรเฟนรักษาอาการปวดฟัน 

เมื่อมีอาการปวดฟัน ควรทานไอบูโพรเฟนขนาด 200 – 400 มิลลิกรัม ทุก ๆ 4 – 6 ชั่วโมง หากอาการยังไม่บรรเทา สามารถเพิ่มขนาดยาเป็น 600 มิลลิกรัม ทุก ๆ 4 – 6 ชั่วโมง และจะต้องทานไม่เกินวันละ 4 เม็ด ส่วนกรณีที่ทานไอบูโพรเฟน 400 มิลลิกรัม ไม่ควรทานเกินวันละ 6 เม็ด

ไอบูโพรเฟน คนท้องกินได้ไหม 

โดยปกติแล้วเภสัชกรจะไม่แนะนำให้คนท้องทานยาไอบูโพรเฟน โดยเฉพาะในช่วงสามเดือนสุดท้ายของการตั้งครรภ์ แม้ว่าการกิน Ibuprofen เพียงครั้งเดียวอาจจะไม่ส่งผลต่อทารกในครรภ์ก็ตาม แต่ไม่เสี่ยงจะดีที่สุด

ข้อควรระวังในการใช้ยาไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) 

• ไม่ควรใช้ Ibuprofenในผู้ป่วยที่แพ้ยาแอสไพริน (Aspirin) ยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs)
• ไม่ควรใช้ Ibuprofen ในผู้ป่วยโรคหอบหืด 
• ไม่ควรใช้ Ibuprofen ในผู้ป่วยโรคไต 
• ไม่ควรใช้ Ibuprofen ในผู้ป่วยโรคตับ
• ไม่ควรใช้ Ibuprofen ในผู้ป่วยทารกที่เป็นโรคหัวใจแต่กำเนิด 
• ไม่ควรใช้ Ibuprofen ในผู้ป่วยที่มีประวัติโรคแผลในกระเพาะอาหาร หรือมีเลือดออกในทางเดินอาหาร 
• ไม่ควรใช้ Ibuprofen ในผู้ป่วยที่มีอาการปวดจากการผ่าตัดหลอดเลือดหัวใจ หรือ CABG (Coronary Artery Bypass Grafting) 
• ควรระวังการใช้ยา Ibuprofen ในผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออก
• ควรระวังการใช้ยา Ibuprofen ในผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด
• ควรระวังการใช้ยา Ibuprofen ในผู้ป่วยทารกที่มีสารบิลิรูบินสูง 
• ควรระวังการใช้ยา Ibuprofen ในผู้ป่วยสูงอายุ และควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน ๆ 

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Ibuprofen มีอะไรบ้าง 

การใช้ยาไอบูโพรเฟนอาจมีผลข้างเคียง ทำให้เกิดอาการมึนงง ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน แสบร้อนกลางอก ลดความอยากอาหาร มีเลือดออก ปวดท้อง ท้องผูก ท้องเสีย บวมน้ำ มีผื่นแดง รบกวนการใช้ชีวิตประจำวันได้ และอาจมีอาการรุนแรง เช่น มีภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร มีแผลในกระเพาะอาหาร ดีซ่าน ตับอักเสบ กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หัวใจวาย ดังนั้น หากมีอาการเหล่านี้ หรือรู้สึกรบกวนชีวิตประจำวัน ควรรีบไปพบแพทย์ทันที